เขาผาบิ้ง

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

ถ้ำผาบิ้ง ตั้งอยู่บนเขาหินปูนขนาดเล็กลูกหนึ่งในแนวเทือกเขาหินปูนในกลุ่มหินสระบุรี (P) ซึ่งสะสมตัวในน้ำตื้นและอบอุ่นของช่วงยุคเพอร์เมียน ในมหายุคพาลีโอโซอิก ตั้งอยู่ฝั่งด้านทิศใต้ของแม่น้ำเลย (แม่น้ำเลยห่างออกไปทางทิศเหนือประมาณ 1 กิโลเมตร) ในเขตวัดถ้ำผาบิ้ง

ถ้ำผาบิ้ง อยู่สูงจากพื้นล่างที่เป็นบริเวณวัดประมาณ 15 เมตร โดยมีบันไดซีเมนต์นำสู่ถ้ำ ลักษณะโดยทั่วไปบริเวณถ้ำเป็นแนวเพิงผายาว มีรูปเคารพเนื่องในพุทธศาสนาและความเชื่อต่างๆของทางวัดประดิษฐานอยู่ตลอดแนวเพิงผา สภาพแวดล้อมโดยทั่วไปเป็นป่าไม้

ถ้ำผาบิ้งตั้งอยู่ในแนวเพิงผาดังกล่าว ปากถ้ำและเพิงผาหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ผังถ้ำค่อนข้างเป็นรูปวงกลม เป็นถ้ำที่ไม่ลึกนัก (ลึกประมาณกว่า 10 เมตร) ปากถ้ำกว้าง (กว้างประมาณ 10 เมตร) ทำให้ภายในถ้ำมีแสงสว่างค่อนข้างทั่วถึง ปากถ้ำมีรูปปั้นเสือหมอบ (ซีเมนต์) ภายในถ้ำประดิษฐานพระพุทธรูปและพุทธสาวกหลายองค์ พระประธานมี 2 องค์ ประดิษฐานด้านในสุดของถ้ำ องค์ด้านหน้าเป็นพระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิราบ แสดงวิตรรกะมุทรา องค์ด้านหลังเป็นพระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิราบ แสดงปางมารวิชัย

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

แม่น้ำเลย

สภาพธรณีวิทยา

ถ้ำผาบิ้ง ตั้งอยู่บนเขาหินปูนขนาดเล็กลูกหนึ่งในแนวเทือกเขาหินปูนในกลุ่มหินสระบุรี (P) ซึ่งสะสมตัวในน้ำตื้นและอบอุ่นของช่วงยุคเพอร์เมียน ในมหายุคพาลีโอโซอิก 

ยุคทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ชื่อผู้ศึกษา : กรมศิลปากร

ปีที่ศึกษา : พ.ศ.2477, พ.ศ..2478

วิธีศึกษา : สำรวจ

องค์กรร่วม / แหล่งทุน : กรมศิลปากร

ผลการศึกษา :

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

วัดถ้ำผาบิ้ง เป็นวัดราษฎร์ สังกัดธรรมยุติกนิกาย ตามประวัติวัดกล่าวว่า สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2461 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พ.ศ.2525

มีประวัติเล่าว่าเมื่อ พ.ศ. 2461 พระอาจารย์มั่น ภูริทัตตะเถระ พระอาจารย์สายวิปัสสนากรรมฐานชื่อดังของอีสาน ได้เคยมาบำเพ็ญธรรมอยู่ที่วัดแห่งนี้ ขณะนั้นพื้นที่บริเวณนี้ยังเป็นป่าวิเวก มีเพียงที่พักชั่วคราว ยังไม่มีที่พักถาวรสำหรับพระภิกษุ ต่อมาจึงได้มีการสร้างวัดขึ้น

สิ่งสำคัญของวัดถ้ำผาบิ้งคือ รอยพระพุทธบาทบนเพดานถ้ำ ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนในราชกิจจานุเบกษาการกำหนดจำนวนโบราณสถานสำหรับชาติ เล่มที่ 52 หน้า 3698 วันที่ 8 มีนาคม พ.ศ.2478

รอยพระพุทธบาทเป็นรอยพระพุทธบาทธรรมชาติ ลักษณะเป็นรอยหินยุบลึกประมาณ 3 เซนติเมตร กว้างประมาณ 50 เซนติเมตร ยาวประมาณ 1 เมตร เป็นรูปคล้ายฝ่าเท้าคนที่เหยียบลงไป ปลายเท้าตัดเสมอกันและค่อยๆสอบลงไปหาส้นเท้า ซึ่งเป็นรูปตัดเช่นเดียวกัน    

นอกจากนี้ ภายในวัดยังมีเจดีย์พิพิธภัณฑ์ (เจดีย์พิพิธภัณฑ์หลวงปู่หลุย จันทสาโร) ที่สร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงพระอาจารย์หลุย จันทสาโร ท่านเป็นศิษย์สำคัญองค์หนึ่งของพระอาจารย์มั่น ภูริทัตติ มหาเถระ บูรพาจารย์ท่าหนึ่งในสายพระกัมมัฎฐานในสมัยปัจจุบัน 

พระอาจารย์หลุย จันทสาโร ซึ่งมีภูมิลำเนาเป็นชาวจังหวัดเลยโดยกำเนิด ได้มาบูรณะและก่อสร้างวัดถ้ำผาบิ้งแห่งนี้เมื่อ พ.ศ.2510 จนถึง พ.ศ.2515 เพื่อเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมและยังเป็นมรดกแก่พระภิกษุสามเณรและอุบาสก อุบาสิกา

พระอาจารย์หลุย จันทสาโร มรณภาพเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ.2532 คณะศิษยานุศิษย์จึงจัดสร้างพิพิธภัณฑ์สำหรับบรรจุอัฐิธาตุ และเครื่องบริขารของท่านไว้ ณ วัดถ้ำผาบิ้งเพื่อเป็นอนุสรณ์โดยเริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ.2545 และสร้างเสร็จเมื่อ พ.ศ.2546

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

เจดีย์พิพิธภัณฑ์ (เจดีย์พิพิธภัณฑ์หลวงปู่หลุย จันทสาโร)