วัดกุมกามหมายเลข1

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

วัดกุมกามหมายเลข 1 เป็นโบราณสถานร้าง ตั้งอยู่ใกล้กับโบราณสถานวัดกุมกาม อยู่ห่างจากวัดช้างค้ำกานโถมไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 100 เมตร อยู่ห่างจากแม่น้ำปิงมาทางทิศตะวันออก 1 กิโลเมตร ด้านทิศเหนือของโบราณสถานติดกับลำเหมือง ปัจจุบันบริเวณโดยรอบโบราณสถาน เป็นสวนและบ้านเรือนที่อยู่อาศัย สามารถเข้าได้ทางซอยล้านช้างค้ำ 2 และซอยเสาหิน 11

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

แม่น้ำปิง

สภาพธรณีวิทยา

เป็นบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำ ถูกทับถมด้วยตะกอนที่เป็นทรายและหินกรวด ในสมัยโฮโลซีน

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

อายุทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ชื่อผู้ศึกษา : กรมศิลปากร

ปีที่ศึกษา : พ.ศ.2545

วิธีศึกษา : ขุดแต่ง

ผลการศึกษา :

ชื่อผู้ศึกษา : เฌอกรีน (หจก.)

ปีที่ศึกษา : พ.ศ.2555

วิธีศึกษา : บูรณปฏิสังขรณ์, ปรับปรุงภูมิทัศน์

องค์กรร่วม / แหล่งทุน : กรมศิลปากร

ผลการศึกษา :

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

วัดกุมกามหมายเลข 1 เป็นโบราณสถานร้าง เดิมเรียกว่า โบราณสถานใกล้วัดกุมกาม  เนื่องจากตั้งอยู่ใกล้กับวัดกุมกาม แต่เนื่องจากอาจเกิดการสับสนในการเรียกชื่อ กรมศิลปากรจึงเปลี่ยนชื่อเรียกใหม่เป็น วัดกุมกามหมายเลข 1

กรมศิลปากรได้ดำเนินการขุดแต่ง เมื่อ พ.ศ. 2545 (กรมศิลปากร 2548 : 53) พบข้อมูลโบราณสถานและโบราณวัตถุ ดังนี้

วัดกุมกามหมายเลข 1 วางผังตามแนวแนวทิศตะวันออก – ตะวันตก ประกอบด้วยวิหารหน้าเจดีย์ และแนวกำแพงแก้วด้านทิศใต้ และทิศตะวันตก

ลักษณะทางสถาปัตยกรรม

1. วิหาร มีลักษณะเป็นวิหารโถง สภาพปัจจุบันคงเหลือเพียงส่วนฐานในผังสี่เหลี่ยมผืนผ้า ไม่ยกเก็จ มีบันไดทางขึ้นด้านหน้าเพียงด้านเดียว ฐานวิหารก่ออิฐในลักษณะเรียบตรง ยกเว้นส่วนท้ายก่อเป็นฐานปัทม์ ท้ายวิหารมีฐานชุกชีสร้างเต็มพื้นที่ เช่นเดียวกับฐานชุกชีวัดกู่อ้ายสี วัดกู่อ้ายหลาน วัดอีค่าง วัดพญามังราย และวัดกู่ป้าด้อม นอกจากนี้ยังพบแนวอาสนะสงฆ์ตั้งอยู่ทางขวามือของพระประธานอีกด้วย สำหรับโครงสร้างหลังคาเป็นไม้ มุงด้วยกระเบื้องดินขอ

2. เจดีย์ ตั้งอยู่ด้านหลังวิหาร ปรากฏให้เห็นเพียงส่วนฐานก่ออิฐในผังสี่เหลี่ยมจัตุรัสซ้อนกันสองชั้น ด้านที่สมบูรณ์ที่สุดมีความสูงประมาณ 0.60 เมตร ไม่สามารถระบุรูปแบบสถาปัตยกรรมได้ นอกจากนี้ยังปรากฏแท่นบูชาบริเวณด้านหน้า และด้านหลังเจดีย์ ด้านละ 1 แท่น

โบราณวัตถุที่พบ

โบราณวัตถุที่พบจากการขุดแต่ง ได้แก่ ชิ้นส่วนพระพุทธรูปสำริด, เม็ดพระศกปูนปั้น, ภาชนะดินเผาที่ผลิตจากแหล่งเตาสันกำแพงและแหล่งเตาเวียงกาหลง รวมทั้งเครื่องถ้วยจีนสมัยราชวงศ์หมิง (พ.ศ. 1911 – 2187) และโบราณวัตถุประเภทอื่นๆ เช่น ตะปูจีน, กระเบื้องดินขอ, ที่บดยา และตะคันดินเผา เป็นต้น

การกำหนดอายุ

จากหลักฐานทางด้านศิลปกรรมและโบราณวัตถุที่พบ สันนิษฐานได้ว่าวัดกุมกามหมายเลข 1 ควรสร้างขึ้นในระยะใกล้เคียงกับวัดกุมกาม ราวพุทธศตวรรษที่ 21

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

กรมศิลปากร. โบราณคดีสามทศวรรษที่เวียงกุมกาม. กรุงเทพฯ : กองโบราณคดี กรมศิลปากร, 2548.

ข่าวที่เกี่ยวข้อง