เครื่องคร่ำ

(inlaid metalwares)

เครื่องโลหะที่ตกแต่งด้วยการนำเส้นโลหะอื่น เช่น นำเงินหรือทองที่รีดเป็นลวดหรือแถบบางๆ ฝังลงในร่องที่ขุดเป็นลวดลายบนโลหะเหล็กหรือสำริด จากนั้นกวดให้เรียบเสมอ แล้วจึงขัดให้ขึ้นมัน ถ้าฝังด้วยเส้นเงิน เรียกว่า “คร่ำเงิน” ถ้าฝังด้วยเส้นทอง เรียกว่า “คร่ำทอง”

การทำเครื่องคร่ำเป็นวิธีการที่ทำกันมาแต่โบราณโดยช่างทองกรุงดามัสกัส ประเทศซีเรีย ยังคงเป็นวิธีของช่างโลหะที่ใช้กันในแถบตะวันออกกลางมาถึงบัดนี้ การทำเครื่องคร่ำของไทยสันนิษฐานว่าได้รับมาจากชาวอาหรับซึ่งเดินเรือจากตะวันออกกลางมาติดต่อค้าขายกับไทยสมัยอยุธยา ส่วนมากเทคนิคคร่ำมักทำบนด้ามอาวุธจำพวกหอก ดาบ ทวน ขอช้าง ลำกล้องปืน และเครื่องใช้ซึ่งทำด้วยเหล็กประเภทมีด ตะบันหมาก กรรไกร กรรบิด เป็นต้น ปัจจุบันงานคร่ำใช้ทำสิ่งของสวยงามต่างๆ

ที่มา :

กรมศิลปากร. งานประณีตศิลป์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2555?.