ปราสาทหนองปล่อง
โพสต์เมื่อ 9 เม.ย. 2022
ชื่ออื่น : ปราสาทหนองโปร่ง, โคกปราสาท, สำนักสงฆ์โคกปราสาท
ที่ตั้ง : ม.1 บ้านหนองปล่อง
ตำบล : หนองปล่อง
อำเภอ : ชำนิ
จังหวัด : บุรีรัมย์
พิกัด DD : 14.718256 N, 102.835932 E
เขตลุ่มน้ำหลัก : มูล
เส้นทางเข้าสู่แหล่ง
จากตัวอำเภอนางรอง บริเวณแยกนางรอง ใช้ทางหลวงหมายเลข 24 (ถนนโชคชัย-เดชอุดม) มุ่งหน้าทางทิศตะวันออกหรือมุ่งหน้าอำเภอประโคนชัย ประมาณ 3.6 กิโลเมตร ถึงแยกถนนหัก ให้เบี่ยงซ้าย ใช้ทางหลวงหมายเลข 218 ไปตามถนนประมาณ 300 เมตร เลี้ยวซ้ายใช้ทางหลวงชนบท บร.3051 ไปตามถนนประมาณ 9.4 กิโลเมตร จะพบสำนักสงฆ์โคกปราสาททางขวามือ ปราสาทหนองปล่อง หรือ หนองโปร่ง ตั้งอยู่ภายในสำนักสงฆ์ ทางเหนือของวิหาร
ประโยชน์ทางการท่องเที่ยว
รายละเอียดทางการท่องเที่ยว
เป็นโบราณสถานร้างที่ตั้งอยู่ภายในสำนักสงฆ์โคกปราสาท เป็นหนึ่งในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของทางสำนักสงฆ์ที่ศาสนิกชนให้ความเคารพสักการะ โดยบนปราสาทมีศาลไม้ตั้งอยู่ 1 ศาล บริเวณปราสาทรอบปราสาทมีศาลตาดวงแก้ว-ยายจันหอม และศาลย่านาคี
ผู้สนใจสามารถเข้าเยี่ยมชมได้ทุกวัน โดยไม่เสียค่าเข้าชม
หน่วยงานที่ดูแลรักษา
สำนักสงฆ์โคกปราสาท, กรมศิลปากร
การขึ้นทะเบียน
ขึ้นทะเบียนของกรมศิลปากรรายละเอียดการขึ้นทะเบียน
กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานปราสาทหนองโปร่ง (หนองปล่อง) ดังนี้
- กำหนดจำนวนโบราณสถานสำหรับชาติ ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 52 หน้า 3689 วันที่ 8 มีนาคม 2478
- กำหนดเขตที่ดินโบราณสถานสำหรับชาติ ในราชกิจจานุเบกษา (ฉบับพิเศษ) เล่ม 99 ตอนที่ 172 หน้า 44 วันที่ 18 พฤศจิกายน 2525 โดยมีการแก้ไขคำผิดในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 100 ตอนที่ 7 หน้า 279 วันที่ 18 มกราคม 2526
ภูมิประเทศ
ที่ราบสภาพทั่วไป
ปราสาทหนองปล่องหรือหนองโปร่ง ปัจจุบันเป็นโบราณสถานร้างที่ยังไม่ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์ โดยตั้งอยู่บนเนินดินที่ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของสำนักสงฆ์โคกปราสาท และป่าไม้ของชุมชน รอบเนินดินเป็นพื้นที่เกษตรกรรมนาข้าว มีทางหลวงชนบท บร.3051 ผ่ากลางเนิน ตัวปราสาทตั้งอยู่ห่างจากลำนางรองมาทางทิศตะวันออกประมาณ 500 เมตร บนปราสาทมีศาลไม้ตั้งอยู่ 1 ศาล มีชิ้นส่วนปราสาททำจากหินทรายที่สลักลวดลาย นอกจากนั้นด้านทิศตะวันตกของปราสาทยังประดิษฐานประติมากรรมพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ที่ทางสำนักสงฆ์จัดทำขึ้น และยังมีพระพุทธรูปและเทวรูปจำลองสมัยเขมรวางอยู่ตามจุดต่าง ๆ ของปราสาท ซึ่งน่าจะเป็นของถวายของผู้มีจิตศรัทธา บริเวณปราสาทรอบปราสาทมีศาลตาดวงแก้ว-ยายจันหอม และศาลย่านาคี
ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง
179 เมตรสภาพธรณีวิทยา
ตะกอนน้ำพาสมัยโฮโลซีน ( จากอิทธิพลของแม่น้ำมูลและลำน้ำสาขา โดยเฉพาะลำนางรอง
ประวัติการศึกษา
ประเภทของแหล่งโบราณคดี
ศาสนสถานสาระสำคัญทางโบราณคดี
โบราณสถานอยู่ในสภาพทรุดโทรม อาคารพังทลาย ยังไม่มีการขุดแต่งและบูรณะ ลักษณะสถาปัตยกรรมที่ปรากฏอยู่ ทำให้สันนิษฐานได้ว่า ลักษณะเป็นอาคารหลังเดียว ผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ก่อด้วยศิลาแลงโดยมีหินทรายเป็นส่วนประกอบ ด้านหน้าส่วนที่เป็นห้องโถงนั้น ผนังทิศเหนือและทิศใต้ชำรุด เหลือให้เห็นกรอบหน้าต่างหลายบาน ส่วนด้านหลังอาคารหรือด้านตะวันตกซึ่งเป็นส่วนปราสาทนั้น พังทลายลงหมด ส่วนทิศตะวันตกเฉียงใต้ของปราสาทมีสระน้ำรูปสี่เหลี่ยม 1 สระ
บนปราสาทมีชิ้นส่วนปราสาททำจากหินทรายที่สลักลวดลาย นอกจากนั้นด้านทิศตะวันตกของปราสาทยังประดิษฐานประติมากรรมพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ที่ทางสำนักสงฆ์จัดทำขึ้น และยังมีพระพุทธรูปและเทวรูปจำลองสมัยเขมรวางอยู่ตามจุดต่าง ๆ ของปราสาท ซึ่งน่าจะเป็นของถวายของผู้มีจิตศรัทธา
จากลักษณะสถาปัตยกรรม สันนิษฐานว่า ปราสาทหนองปล่อง หรือ ปราสาทหนองโปร่ง มีอายุอยู่ในพุทธศตวรรษที่ 18 เป็นศาสนสถานประจำที่พักคนเดินทางหรือธรรมศาลา 1 ใน 17 แห่ง ที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แห่งอาณาจักรเขมรโบราณโปรดให้สร้างขึ้น เริ่มจากเมืองพระนครหลวง เมืองหลวงของเขมรโบราณ ไปยังเมืองพิมาย พร้อมกับที่โปรดให้สร้างธรรมศาลา 121 แห่ง ทั่วราชอาณาจักร ตามหลักฐานจากจารึกที่พบที่ปราสาทพระขรรค์ในกัมพูชา
ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล
ทนงศักดิ์ เลิศพิพัฒน์วรกุลบรรณานุกรม
กรมทรัพยากรธรณี. การจำแนกเขตเพื่อการจัดการด้านธรณีวิทยาและทรัพยากรธรณีจังหวัดบุรีรัมย์. กรุงเทพฯ: บริษัท จันวาณิชย์ ซีเคียวริตี้พริ้นท์ติ้ง จำกัด, 2553.
กรมศิลปากร. "ปราสาทหนองโปร่ง(หนองปล่อง)" ระบบภูมิสารสนเทศ แหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรม. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 1 กุมภาพันธ์ 2565. เข้าถึงจาก http://gis.finearts.go.th/fineart/
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ภาพเกี่ยวกับแหล่งโบราณคดี
