เจดีย์วัดชัยมงคล

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

เจดีย์วัดกลางเป็นเจดีย์ร้าง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของพื้นที่วัดกลางชัยมงคล ซึ่งปัจจุบันเป็นลานจอดรถของทางวัด สภาพพื้นที่เป็นที่ราบโดยอิทธิพลของแม่น้ำตราด โดยรอบวัดเป็นพื้นที่ชุมชนเมือง มีบ้านเรือนตั้งอยู่ติดกันหนาแน่น ปัจจุบันโบราณสถานตั้งอยู่ห่างจากคลองบางพระมาทางทิศเหนือประาณ 200 เมตร และตั้งอยู่ห่างจากแม่น้ำตราดมาทางทิศตะวันตกประมาณ 2.4 กิโลเมตร

สภาพเจดีย์วัดกลางหรือเจดีย์วัดชัยมงคล อยู่ในสภาพชำรุดเสียหาย ขาดการดูแลและอนุรักษ์ปฏิสังขรณ์ ปูนฉาบหลุดร่อนเกือบทั้งหมด ส่วนองค์ระฆังเอียง มีต้นไม้ขึ้นอยู่ที่ส่วนต่างๆของเจดีย์

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

คลองบางพระ, แม่น้ำตราด, อ่าวไทย

สภาพธรณีวิทยา

ตะกอนที่ราบลุ่มน้ำพาในสมัยโฮโลซีน (นรรัตน์ บุญกันภัย 2554)

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

ประวัติการศึกษา

ชื่อผู้ศึกษา : กรมศิลปากร

ปีที่ศึกษา : พ.ศ.2551

วิธีศึกษา : สำรวจ

ผลการศึกษา :

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

เจดีย์วัดกลางเป็นเจดีย์ร้าง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของวัดกลาง (วัดกลางชัยมงคล) ซึ่งปัจจุบันเป็นลานจอดรถของทางวัด

วัดกลางปัจจุบันเป็นวัดราษฎร์ มหานิกาย  ตามประวัติวัดกล่าวว่าวัดแห่งนี้ตั้งเมื่อ พ.ศ.2325 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ.2501 (สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ 2565)

ลักษณะเจดีย์เป็นเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง ก่ออิฐถือปูน แต่ปูนที่ฉาบอยู่เกือบทั้งหมดหลุดร่อนออก ฐานล่างสุดเป็นศิลาแลงก่อเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ถัดขึ้นมาก่อด้วยอิฐทั้งสิ้น ได้แก่ ฐานสิงห์(?) 2 ชุด ถัดขึ้นไปเป็นบัวโถ ที่ทำเป็นรูปดอกบัวและกลีบบัวขนาดใหญ่ (ส่วนบัวโถมีปูนฉาบเหลืออยู่มากกว่าส่วนอื่น) รองรับส่วนที่เหนือขึ้นไปคือองค์ระฆัง ส่วนยอดหักหายไปพื้นรอบเจดีย์เป็นพื้นปูนซีเมนต์ มีก้อนหินขนาดใหญ่วางอยู่หลายก้อนล้อมรอบเจดีย์ รวมทั้งมีลวดลายขดทำจากปูนวางอยู่ สันนิษฐานว่าเป็นปูนปั้นของเจดีย์องค์นี้ที่หลุดร่วงมา นอกจากนี้ยังมีกองวัสดุก่อสร้างสมัยปัจจุบันวางอยู่ปะปนกับกองหิน

จากรูปแบบสถาปัตยกรรมของเจดีย์ สันนิษฐานว่ามีอายุอยู่ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

ทางทิศตะวันออกติดกับเจดีย์ร้างองค์นี้ เป็นเจดีย์แบบจีน 2 องค์ และศาลเจ้าจีน 1 หลัง ทั้งหมดอยู่ภายในรั้วเดียวกัน คือรั้วตาข่ายเหล็ก สูงประมาณ 120 เซนติเมตร สภาพพื้นที่โดยรอบเป็นลานจอดรถของทางวัดกลางชัยมงคล และสิ่งก่อสร้างโครงสร้างไม้ ได้แก่ บ้านเรือนและแผงร้านค้าต่างๆ (โดยเฉพาะแผงพระเช่า)    

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

กรมศิลปากร. "เจดีย์วัดชัยมงคล (วัดกลาง)" ระบบภูมิสารสนเทศ แหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรม. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 19 เมษายน 2565. เข้าถึงจาก http://gis.finearts.go.th/fineart/

นรรัตน์ บุญกันภัย. แผนที่ธรณีวิทยาจังหวัดตราด. (ออนไลน์). กรมทรัพยากรธรณี, 2554. เข้าถึงเมื่อ 19 เมษายน 2565. เข้าถึงจาก http://www.dmr.go.th/download/12345679/4/geo-Trat_wm.pdf

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. ระบบทะเบียนวัด. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 19 เมษายน 2565. เข้าถึงจาก http://binfo.onab.go.th/Temple/Temple-List-view.aspx

ข่าวที่เกี่ยวข้อง