โบราณสถานหมายเลข 8 เมืองคูบัว
โพสต์เมื่อ 4 มิ.ย. 2021
ชื่ออื่น : วัดคูบัว
ที่ตั้ง : ม.5 บ้านคูบัว
ตำบล : คูบัว
อำเภอ : เมือง
จังหวัด : ราชบุรี
พิกัด DD : 13.490725 N, 99.831167 E
เขตลุ่มน้ำหลัก : แม่กลอง
เขตลุ่มน้ำรอง : แม่น้ำอ้อม, ห้วยคูบัว, ห้วยชินสีห์
เส้นทางเข้าสู่แหล่ง
โบราณสถานหมายเลข 8 ตั้งอยู่ภายในเมืองโบราณคูบัว ห่างจากวัดคูบัวไปทางทิศใต้ประมาณ 150 เมตร ตรงข้ามกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพเฉลิมพระเกียรติ ตำบลคูบัว
ประโยชน์ทางการท่องเที่ยว
รายละเอียดทางการท่องเที่ยว
โบราณสถานหมายเลข 8 ได้รับการดูแลรักษาและปรับปรุงภูมิทัศน์ค่อนข้างดี สามารถพัฒนาศักยภาพให้เป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญในเส้นทางทางท่องเที่ยวภายในเมืองโบราณคูบัวได้มากกว่าปัจจุบัน
หน่วยงานที่ดูแลรักษา
กรมศิลปากร
การขึ้นทะเบียน
ไม่ขึ้นทะเบียนภูมิประเทศ
ที่ราบสภาพทั่วไป
โบราณสถานหมายเลข 8 ตั้งอยู่ในพื้นที่ด้านทิศเหนือภายในคูเมืองของเมืองโบราณคูบัว ห่างจากวัดคูบัวไปทางทิศใต้ประมาณ150 เมตร
ก่อนการขุดแต่งในปี พ.ศ.2504 โบราณสถานแห่งนี้มีสภาพเป็นเนินโบราณสถานรกร้าง บนซากโบราณสถานปกคลุมด้วยดิน วัชพืช และไม้ยืนต้น ปัจจุบันได้รับการขุดแต่ง บูรณะ และปรับปรุงภูมิทัศน์โดยกรมศิลปากร จนมีสภาพค่อนข้างดี
ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง
10 เมตรทางน้ำ
คูเมือง, ห้วยคูบัว
สภาพธรณีวิทยา
ยุคทางโบราณคดี
ยุคประวัติศาสตร์สมัย/วัฒนธรรม
สมัยทวารวดีอายุทางโบราณคดี
ราวพุทธศตวรรษที่ 13-15 / พ.ศ.1200-1500 / 1300-1000 BPประวัติการศึกษา
ชื่อผู้ศึกษา : สมศักดิ์ รัตนกุล
ปีที่ศึกษา : พ.ศ.2504
วิธีศึกษา : ขุดแต่ง
องค์กรร่วม / แหล่งทุน : กรมศิลปากร
ผลการศึกษา :
สมศักดิ์ รัตนกุล ขุดแต่งโบราณสถานหมายเลข 8 เมืองคูบัว 3 ระยะ โดยระยะที่ 1 ระหว่างวันที่ 4-25 พฤษภาคม, ระยะที่ 2 ระหว่างวันที่ 4-20 สิงหาคม และระยะที่ 3 ระหว่างวันที่ 15 กันยายน–15 พฤศจิกายน พ.ศ.2504ชื่อผู้ศึกษา : กรมศิลปากร
ปีที่ศึกษา : พ.ศ.2537
วิธีศึกษา : ขุดแต่ง
องค์กรร่วม / แหล่งทุน : กรมศิลปากร
ผลการศึกษา :
พ.ศ.2537 กรมศิลปากรขุดแต่งทั้งเนินโบราณสถานอีกครั้งชื่อผู้ศึกษา : กรมศิลปากร
ปีที่ศึกษา : พ.ศ.2538
วิธีศึกษา : บูรณปฏิสังขรณ์
องค์กรร่วม / แหล่งทุน : กรมศิลปากร
ผลการศึกษา :
พ.ศ.2538 กรมศิลปากรบูรณะและเสริมความมั่นคงประเภทของแหล่งโบราณคดี
ศาสนสถานสาระสำคัญทางโบราณคดี
สันนิษฐานว่าโบราณสถานหมายเลข 8 เป็นฐานของเจดีย์ขนาดใหญ่ ก่อด้วยอิฐ
ในชุดฐานชั้นล่างหรือชั้นที่ 1 ส่วนล่างสุดเป็นฐานก่อด้วยอิฐขนาดใหญ่ ผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ความยาวด้านละประมาณ 20.8เมตร ถัดขึ้นไปเป็นฐานบัว รองรับฐานหน้ากระดานที่มีการเจาะเป็นช่องขนาดเท่าๆกันโดยรอบ เหนือขึ้นไปเป็นฐานชั้นที่ 2 ในฐานชั้นที่ 1 นี้ พบร่องรอยปูนฉาบบางส่วน
ฐานชั้นที่ 2 เป็นฐานบัวยกเก็จในผังสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีการย่อมุม ส่วนท้องไม้เจาะเป็นช่องสี่เหลี่ยม
ส่วนบนของเจดีย์ไม่ปรากฏรูปแบบที่แน่ชัด
ศ.ดร.ศักดิ์ชัย สายสิงห์ (2547 : 112) ให้ความเห็นว่าการทำฐานยกเก็จหรือยกกระเปาะ ทำให้ผนังอาคารเกิดเป็นช่อง เกิดความสวยงาม และคงมีวัตถุประสงค์เพื่อการประดับงานประติมากรรมด้วย เจดีย์ที่มีการยกเก็จขึ้นที่มุมทั้งสี่ ทำให้เกิดลักษณะคล้ายๆกับเสาประดับมุม ลักษณะเช่นนี้อาจเปรียบเทียบได้กับงานสถาปัตยกรรมที่ร่วมสมัยกัน เช่น ปราสาทของศิลปะจามในระยะแรกๆ ที่เรียกว่า “กาลัน” และ “จันทิ” ในศิลปะชวากลาง หรือปราสาทขอมในสมัยก่อนเมืองพระนคร
ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล
ทนงศักดิ์ เลิศพิพัฒน์วรกุลบรรณานุกรม
ระบบฐานข้อมูลแหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรม และระบบภูมิสารสนเทศ โครงการสำรวจแหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรม [Online]. Accessed 30 March 2011. Available from http://www.gis.finearts.go.th
ศักดิ์ชัย สายสิงห์. ศิลปะทวารวดี : วัฒนธรรมพุทธศาสนายุคแรกเริ่มในดินแดนไทย. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2547.
สมศักดิ์ รัตนกุล. โบราณคดีเมืองคูบัว. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร (จัดพิมพ์เนื่องในงานพระราชทานเพลิงศพ ว่าที่ ร.ต.สมศักดิ์ รัตนกุล), 2535.
สำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณสถานแห่งชาติที่ 1 ราชบุรี. คูบัว : ความสัมพันธ์กับชุมชนทวารวดีในบริเวณใกล้เคียง. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2541.