โพสต์เมื่อ 7 เม.ย. 2022
ชื่ออื่น : วัดโพธิ์ศิริราช, วัดตายิ้ม
ที่ตั้ง : เลขที่ 1 ม.3 ถ.เอกชัย
ตำบล : บางน้ำจืด
อำเภอ : เมือง
จังหวัด : สมุทรสาคร
พิกัด DD : 13.622237 N, 100.352025 E
เขตลุ่มน้ำหลัก : ท่าจีน, คลองสุนัขหอน
เขตลุ่มน้ำรอง : คลองสี่วาตากล่อม
จากสมุทรสาครใช้ถนนพระราม 2 มุ่งหน้าเข้ากรุงเทพฯ เลี้ยวซ้ายไปทางถนนเอกชัย ขับตรงไปยังตำบลบางน้ำจืด ระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร วัดโพธิ์แจ้ตั้งอยู่ติดถนนฝั่งซ้ายมือ
เป็นพุทธศาสนสถานที่มีการใช้งานอยู่ในปัจจุบัน
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ, วัดโพธิ์แจ้
สภาพพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำ ทิศเหนือของวัดติดถนนเลียบคลองสี่วาตากล่อมและที่ดินเอกชน ทิศใต้ติดกับถนนเอกชัย ทิศตะวันออกติดกับถนนเลียบคลองสี่วาตากล่อมและถนนเอกชัย ทิศตะวันตกติดที่ดินเอกชน ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 21 ไร่ 40 ตารางวา
คลองสี่วาตากล่อม, คลองบางน้ำจืด, คลองหลวงเดิมบาง, คลองสุนัขหอน, แม่น้ำแม่กลอง, แม่น้ำท่าจีน
ดินชุดสมุทรปราการ พบในที่ราบชายฝั่งทะเลถัดจากดินชุดท่าจีนเข้ามา ลักษณะเป็นดินเลน เนื้อดินเหนียวและเค็ม เป็นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์สูงถึงปานกลาง แต่เป็นดินเค็มไม่สามารถปลูกข้าวได้ ส่วนใหญ่ใช้ขุดบ่อเลี้ยงปลา หรือยกร่องปลูกมะพร้าว (คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ 2543 : 3)
วัดโพธิ์แจ้ เป็นวัดราษฎร์ สังกัดมหานิกาย ตั้งเมื่อ พ.ศ.2456 เดิมเป็นสำนักสงฆ์ ชาวบ้านเรียกวัดตายิ้ม โดยมีนายยิ้ม-นายแดง จูพราย และนายทับ มุขจั่น เป็นผู้ถวายที่ดินให้สร้างวัด เนื่องจากตำบลนี้ยังไม่มีวัด (กองพุทธศาสนสถาน 2545 : 57)
อาคารเสนาสนะ ต่างๆ ประกอบด้วย
พระอุโบสถ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก สร้างเมื่อ พ.ศ.2466 ผู้เป็นกำลังสำคัญในการสร้างวัดคือ พระภาวนาโกศลเถระ (เอี่ยม สุวณฺณสโร) หรือหลวงปู่เฒ่าวัดหนัง ผูกพัทธสีมา เมื่อ พ.ศ.2471 บริเวณหน้าบันพระอุโบสถ มีการเขียนบอกไว้ว่า “พระอุโบสถ วัดโพธิ์สิริราช บำรุงด้วยความสามัคคี สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2466” ลักษณะตัวอาคารไม้รูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าทาสีเหลืองอ่อน หลังคามุงด้วยกระเบื้องว่าวสีแดง ปั้นปูนทับสันหลังคา ช่อฟ้าใบระกาปูนปั้นทำเป็นรูปเศียรนาค ต่อชายคาปีกนกยื่นออกมาทั้งสี่ด้าน รองรับโครงหลังคาด้วยเสาไม้กลมทาสีเหลือง มีประตูทางเข้าทั้งสองด้านด้านละ 2 ประตู ปัจจุบันประตูด้านหลังถูกปิดสามารถเข้าได้ทางเดียวคือด้านทิศตะวันออก บานประตูไม้เรียบไม่มีลวดลายแกะสลักทาสีเหลือง ผนังด้านข้างทำเป็นช่องหน้าต่าง ด้านละ 3 ช่อง บานหน้าต่างทาสีเหลือง ภายในพระอุโบสถ ประดิษฐานพระพระพุทธรูปปางมารวิชัยเป็นพระประธาน เป็นที่รู้จักกันทั่วไปว่า “หลวงพ่อโต”
กองพุทธศาสนสถาน กรมศาสนา. ประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่ม 21. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์การศาสนา, 2545.
คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ. วัฒนธรรม พัฒนาการ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดสมุทรสาคร. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, 2543.
ประวัติวัดในจังหวัดสมุทรสาคร สังกัดมหานิกาย จำนวน 96 วัด. เอกสารโรเนียว. จัดเก็บอยู่ในสำนักศิลปากรที่ 1 ราชบุรี, ม.ป.ป.