แหล่งตัดหินวัดป่าเขาหินตัด

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

ลักษณะพื้นที่ของแหล่งตัดหินโบราณวัดป่าเขาหินตัดมีลักษณะเป็นเขาหินทรายขนาดย่อม (เป็นหินทรายในหมวดหินภูพาน กลุ่มหินโคราช) ล้อมรอบไปด้วยทุ่งนา ตั้งอยู่ห่างจากลำตะคองมาทางทิศใต้ประมาณ 800 เมตร แต่จากแผนที่ทางภูมิศาสตร์ชี้ให้เห็นว่าเนินเขาลูกนี้เป็นแนวเขายาวต่อเนื่องมาจากแหล่งหินตัดริมถนนมิตรภาพที่อยู่ทางทิศใต้ โดยพื้นที่ระหว่างเขาทั้งสอง (บริเวณที่เป็นถนนมิตรภาพและทุ่งนาริมถนน) เป็นเนินสูง

สภาพโดยทั่วไปบนเขาเป็นป่าไม้ มีก้อนหินทรายขนาดใหญ่รวมทั้งหินทรายที่โผล่พ้นดิน (outcrop) ปรากฏอยู่ทั่วไป และเป็นที่ตั้งของวัดป่าเขาหินตัด ซึ่งเป็นวัดราษฎร์สังกัดมหานิกาย ก่อตั้งเมื่อ 18 มิถุนายน 2547

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

ลำตะคอง, แม่น้ำมูล

สภาพธรณีวิทยา

เป็นเนินเขาหินทรายในหมวดหินภูพาน กลุ่มหินโคราช

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

อายุทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

ลักษณะพื้นที่ของแหล่งตัดหินโบราณวัดป่าเขาหินตัดมีลักษณะเป็นเขาหินทรายขนาดย่อม (เป็นหินทรายในหมวดหินภูพาน กลุ่มหินโคราช) ล้อมรอบไปด้วยทุ่งนา ตั้งอยู่ห่างจากลำตะคองมาทางทิศใต้ประมาณ 800 เมตร จากแผนที่ทางภูมิศาสตร์ชี้ให้เห็นว่าเนินเขาลูกนี้เป็นแนวเขายาวต่อเนื่องมาจากแหล่งหินตัดริมถนนมิตรภาพที่อยู่ทางทิศใต้ โดยพื้นที่ระหว่างเขาทั้งสอง (บริเวณที่เป็นถนนมิตรภาพและทุ่งนาริมถนน) เป็นเนินสูง

สภาพโดยทั่วไปบนเขาเป็นป่าไม้ มีก้อนหินทรายขนาดใหญ่รวมทั้งหินทรายที่โผล่พ้นดิน (outcrop) ปรากฏอยู่ทั่วไป และเป็นที่ตั้งของวัดป่าเขาหินตัด ซึ่งเป็นวัดราษฎร์สังกัดมหานิกาย ก่อตั้งเมื่อ 18 มิถุนายน 2547

แหล่งหินตัดในวัดป่าเขาหินตัด เป็นแหล่งวัตถุดิบหินทรายแหล่งหนึ่งของมนุษย์สมัยโบราณ สำหรับใช้ในการก่อสร้างอาคารหรือสิ่งปลูกสร้างต่างๆ โดยเฉพาะปราสาทในวัฒนธรรมเขมรในเขตอำเภอสีคิ้วและอำเภอสูงเนินในปัจจุบัน เช่น ปราสาทเมืองแขก ปราสาทหัวสระ ปราสาทโนนกู่ เป็นต้น สันนิษฐานว่ามีอายุรุ่นราวคราวเดียวกับแหล่งหินตัดริมถนนมิตรภาพ อายุราวพุทธศตวรรษที่ 15-18

แหล่งตัดหินสมัยโบราณที่เห็นได้ชัดอยู่บนเขาบริเวณพื้นที่ด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ปัจจุบันอยู่ในเขตหมู่เสนาสนะหรือสิ่งก่อสร้างต่างๆของวัด โดยเฉพาะพื้นที่ติดกับเขตสังฆาวาสหรือหมู่กุฏิสงฆ์ที่ปรากฏพื้นหินทรายสีเทาที่เป็นหินโผล่อยู่ทั้งบริเวณ (พื้นภายในวัดส่วนใหญ่จะมีการลาดปูนซีเมนต์) ด้านทิศตะวันตกของพื้นที่นี้มีบ่อน้ำ 1 บ่อ ขนาดกว้างประมาณ 6 เมตร ยาวประมาณ 12 เมตร ลึกลงไปจากพื้นปัจจุบันประมาณ 50 เซนติเมตร (ขณะสำรวจมีน้ำอยู่เกือบเต็มบ่อ) วางตัวในแนวทิศเหนือ-ใต้ (ด้านกว้างอยู่ทางทิศเหนือและใต้) โดยด้านทิศเหนือของบ่อมีต้นไม้ใหญ่ขึ้นปกคลุมอยู่

บ่อน้ำแห่งนี้น่าจะเป็นบ่อหรือหลุมที่เกิดจากการสกัดเอาก้อนหินทรายออกไปเพื่อใช้ในการก่อสร้างอาคารของคนในอดีต โดยสังเกตจากร่องรอยเครื่องมือเหล็กที่ใช้สกัดหินบริเวณผนังบ่อ และก้อนหินทรายรูปร่างสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่กระจัดกระจายอยู่ตามขอบบ่อ ซึ่งน่าจะเป็นก้อนหินทรายที่สกัดเสร็จเรียบร้อยแล้วแต่ยังไม่ถูกเคลื่อนย้ายออกไป

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

ข่าวที่เกี่ยวข้อง