เจดีย์แดง

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

เจดีย์แดงเป็นโบราณสถานร้างที่ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์และปรับปรุงภูมิทัศน์แล้ว พื้นที่โดยรอบยกเว้นด้านทิศใต้เป็นพื้นหญ้าซึ่งเป็นาอาณาบริเวณของโบราณสถาน พื้นที่ถัดออกไปเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ส่วนทางด้านทิศใต้เป็นถนนคอนกรีตสำหรับรถยนต์สัญจร 2 ช่องทาง ถัดออกไปเป็นสิ่งปลูกสร้างบ้านเรือนราษฎร ด้านทิศตะวันออกของเจดีย์หรือด้านทางเข้ามีศาลปูนขนาดเล็กหรือศาลเจดีย์แดงตั้งอยู่

โบราณสถานอยู่ห่างจากแม่น้ำเพชรบุรีมาทางทิศตะวันตกประมาณ 300 เมตร ชายทะเลอ่าวไทยอยู่ห่างจากเจดีย์ไปทางทิศตะวันออกประมาณ 13.5 กิโลเมตร

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

แม่น้ำเพชรบุรี, อ่าวไทย

สภาพธรณีวิทยา

ลักษณะพื้นที่เกิดจากการทับถมของตะกอนชายฝั่งทะเลหรือที่ราบลุ่มน้ำขึ้นถึง ยุคควอเทอร์นารี

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

อายุทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

ข้อมูลของสำนักศิลปากรที่ 1 ราชบุรี ระบุว่า เจดีย์แดงมีลักษณะเป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูน มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ย่อมุมไม้ยี่สิบ ฐานสิงห์ มีทางเดินก่อด้วยอิฐรอบองค์เจดีย์ ส่วนฐานก่ออิฐสอดิน ขนาดกว้างประมาณ 17x17 เมตร ความสูงประมาณ 20 เมตร ฐานชั้นแรกเป็นชุดฐานเขียงซ้อนกัน 4 ชั้น เหนือชุดฐานเขียงเป็นฐานสิงห์ ถัดขึ้นไปเป็นฐานสี่เหลี่ยมบ่อมุมไม้ยี่สิบก่อขึ้นไปตรงๆ รองรับเรือนธาตุรูปแปดเหลี่ยม มีซุ้มประดับที่ผนังด้านนอกทั้ง 8 ด้าน ส่วนบนสุดของผนังตัดเรียบเสมอกันเหมือนยังไม่แล้วเสร็จ พื้นที่ภายในเรือนธาตุเป็นห้อง 8 เหลี่ยม มีประตูทางเข้าทางด้านทิศตะวันออก แต่ไม่มีร่องรอยการทำบันไดทางขึ้น จึงไม่สามารถทราบถึงลักษณะการใช้งาน

ไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัดเกี่ยวกับประวัติการก่อสร้าง จากรูปแบบทางสถาปัตยกรรมของเจดีย์สันนิษฐานว่าน่าจะมีอายุอยู่ในช่วงตั้งแต่กลางพุทธศตวรรษที่ 23 ซึ่งสอดคล้องกับหลักฐานพงศาวดารในสมัยกรุงศรีอยุธยาที่อาจจะเกี่ยวข้องกับการก่อสร้างเจดีย์แดง มีข้อความตอนหนึ่งกล่าวถึงสมเด็จพระเจ้าเสือ เมื่อครั้งยังทรงเป็นขุนหลวงสรศักดิ์เสด็จมาล้อมช้างในป่าเพชรบุรี ในปีจุลศักราช 1064 ปีมะเมีย จัตวาศก ตรงกับ พ.ศ.2245 (รัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ) ถึงแม้ว่าในพงศาวดารไม่ได้กล่าวถึงการสร้างเจดีย์ แต่จาก ชื่อ “บ้านไร่เพนียด” อันเป็นที่ตั้งของเจดีย์แดงนี้ ก็แสดงให้เห็นว่าบริเวณนี้น่าจะเคยเป็นที่ตั้งของเพนียดคล้องช้างมาก่อน จึงมีความเป็นไปได้ว่าในคราวที่สมเด็จพระเจ้าเสือเสด็จมาทรงล้อมช้างที่เพชรบุรีนั้น อาจโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเพนียดและเจดีย์แดงขึ้นมาด้วยก็เป็นได้

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

ข่าวที่เกี่ยวข้อง