วัดกะพังสุรินทร์

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

สภาพพื้นที่เป็นชายเนินเตี้ย ๆ ที่ลาดเอียงจากทิศเหนือไปสู่ทุ่งนา บริเวณทิศเหนือของวัดเป็นที่ตั้งของสระกะพังหรือสระกะพังสุรินทร์ สระน้ำขนาดใหญ่ ที่ปัจจุบันได้รับการพัฒนาเป็นสวนสาธารณะสระกะพังสุรินทร์ ใกล้ ๆ มีหนองน้ำเรียกว่า “สระกระพัง” สภาพแวดล้อมโดยทั่วไปเป็นเขตเมือง

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

แม่น้ำตรัง, คลองน้ำเจ็ด, คลองปอน

สภาพธรณีวิทยา

ตะกอนเศษหินเชิงเขาและตะกอนผุพังอยู่กับที่ สมัยโฮโลซีน ลักษณะตะกอนเป็นกรวด ทราย ทรายแป้ง ศิลาแลง และเศษหิน (กรมทรัพยากรธรณี 2550)

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

อายุทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

วัดกะพังสุรินทร์ ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ยกฐานะเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ใน พ.ศ.2547 (สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ 2565) สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2440 เดิมชื่อ “วัดกะพัง” ตั้งอยู่บริเวณชายเนินเตี้ย ๆ ที่ลาดเอียงจากทิศเหนือไปสู่ทุ่งนา บริเวณด้านทิศเหนือของวัดมีหนองน้ำเรียกว่า “สระกระพัง” ต่อมาในสมัยพระยาสุรินทราชา เป็นสมุหเทศาภิบาล ได้พัฒนาสระกะพังให้เป็นที่พักผ่อน และเรียกว่า “สระกระพังสุรินทร์” โดยตั้งตามชื่อของสระน้ำ วัดกะพังสุรินทร์ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ.2480

อาคารโบราณสถานได้แก่ อุโบสถ กว้าง 9.5 เมตร ยาว 15.4 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ.2480 ลักษณะทางสถาปัตยกรรมแบบพื้นถิ่นภาคใต้ โครงสร้างเป็นเสาไม้ ฝาผนังหล่อปูน หลังคาหน้าจั่ว 2 ตับ ซ้อนกันสามชั้น ภายในประดิษฐานพระประธานที่อัญเชิญมาจากพุทธคยาราว พ.ศ.2509 ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ทหารญี่ปุ่นได้ใช้วัดนี้เป็นที่ตั้งกองกำลังเพื่อต่อสู้กับฝ่ายตรงข้าม (ภาณุวัฒน์ เอื้อสามาลย์ และคณะ 2562: 131)

สิ่งสำคัญของวัดอีกอย่างหนึ่งคือ ห้องสมุดแห่งแรกของจังหวัดตรังที่เป็นแหล่งศูนย์รวมวิชาความรู้แก่ภิกษุสามเณรในเรื่องปริยัติธรรม

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

กรมทรัพยากรธรณี. การจำแนกเขตเพื่อการจัดการด้านธรณีวิทยาและทรัพยากรธรณีจังหวัดตรัง. กรุงเทพฯ: หจก. ไอเดีย สแควร์,2550.

กรมศิลปากร. "วัดกะพังสุรินทร์" ระบบภูมิสารสนเทศ แหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรม. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 15 มกราคม 2565. เข้าถึงจาก http://gis.finearts.go.th/fineart/

ภาณุวัฒน์ เอื้อสามาลย์, ศิริพร สังข์ศิริ,  และธวัชชัย ชั้นไพศาลศิลป์. 247 โบราณสถานภาคใต้ที่ขึ้นทะเบียนแล้วและข้อมูลหลักฐานใหม่ทางโบราณคดี. นครศรีธรรมราช : สำนักศิลปากรที่ 12 นครศรีธรรมราช, 2561.

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. ระบบทะเบียนวัด. (ออนไลน์). เข้าถึงเมื่อ 15 มกราคม 2565. เข้าถึงจาก http://binfo.onab.go.th/Temple/Temple-List-view.aspx

ข่าวที่เกี่ยวข้อง