เจดีย์ภูธาตุ

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

เจดีย์ภูธาตุเป็นเจดีย์ร้างที่ได้รับการขุดแต่งและบูรณปฏิสังขรณ์แล้ว ตั้งอยู่ในสนามหญ้าด้านหน้าหรือด้านทิศตะวันออกของอาคารที่ทำการองค์การบริหารส่วนตำบลหนองยาว ได้รับการดูแลและทำนุบำรุงเป็นอย่างดีจากท้องถิ่น

สภาพพื้นที่เป็นเนินเขาลูกโดดเล็กๆ สูงกว่าพื้นที่โดยรอบที่เป็นที่ราบประมาณ 10 เมตร ห่างจากแม่น้ำป่าสักมาทางทิศใต้ประมาณ 7 กิโลเมตร และห่างจากคลองหนองแซงหรือคลองหนองเขื่อนช้างมาทางทิศตะวันออกประมาณ 2 กิโลเมตร

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

แม่น้ำป่าสัก, คลองหนองแซง, คลองหนองเขื่อนช้าง

สภาพธรณีวิทยา

ชนิดของหินของเนินเขาลูกนี้เป็นหินชุดเดียวกับเทือกเขาด้านทิศตะวันออกของจังหวัดสระบุรีต่อเนื่องกับจังหวัดนครราชสีมา รวมทั้งเทือกเขาบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาสามหลั่นที่อยู่ใกล้กับเนินเขาลูกนี้ทางทิศตะวันออก คือเป็นหินอัคนีประเภทหินภูเขาไฟ ยุคเพอร์เมียน-ไทรแอสซิก อายุประมาณ 260-220 ล้านปี

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

อายุทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

เจดีย์ภูธาตุ ไม่ปรากฏหลักฐานการก่อสร้าง แต่จากการขุดแต่งและบูรณะเจดีย์ของกรมศิลปากร ได้พบแผ่นอิฐมีจารึกอักษรไทย แม้จะไม่สามารถอ่านแปลเนื้อความที่สมบูรณ์ได้ แต่จากรูปแบบของตัวอักษรที่จารึกนั้น สามารถกำหนดอายุได้อยู่ในช่วงสมัยอยุธยาตอนปลายถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ดังนั้นเจดีย์ภูธาตุจึงเป็นหลักฐานสำคัญของท้องถิ่นที่แสดงให้เห็นว่า มีผู้คนเข้ามาตั้งถิ่นฐานเป็นชุมชนในตำบลหนองยาวมาแล้วอย่างน้อยตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลาย

โบราณสถานมีลักษณะเป็นฐานเจดีย์ 1 องค์ ก่อด้วยอิฐ แผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ความยาวด้านละประมาณ 5 เมตร ส่วนฐานที่หลงเหลือเป็นฐานเขียง 2 ชั้น เหนือขึ้นไปเป็นส่วนล่างของฐานปัทม์

การก่อสร้างมีการใช้อิฐ 2 ขนาด จากสภาพที่พังทลายทำให้เห็นโครงสร้างภายในโดยมีเทคนิคในการก่อสร้างโดยทำเป็นห้องในช่องว่างของแต่ละห้องจะใช้หินก้อนเล็กและดินอัดเอาไว้

ด้านข้างหรือด้านทิศใต้ของเจดีย์ มี “ศาลเจ้าพ่อขุนทองดำ” ตั้งอยู่ (ศาลปัจจุบันตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2552) เป็นที่นับถือของชาวหนองยาวและผู้ที่ทำงานใน อบต.หนองยาว เป็นอย่างมาก ด้านทิศตะวันออกของเจดีย์มีโต๊ะวางเครื่องสักการะตั้งอยู่ พร้อมทั้งชุดขาวที่ผู้มีจิตศรัทธานำมาถวาย

เจดีย์ภูธาตุในอดีตน่าจะมีความสำคัญ เนื่องจากตั้งอยู่บนเนินเขาที่สูงโดดเด่นท่ามกลางที่ราบล้อมรอบ ทำให้สามารถมองเห็นเจดีย์ได้จากทุกทิศทุกทาง อาจเป็นหนึ่งในจุดสังเกตสำคัญของพื้นที่บริเวณนี้

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

ข่าวที่เกี่ยวข้อง