ตำหนักโปร่งฤทัย

ภูมิประเทศ

สภาพทั่วไป

ตำหนักโปร่งฤทัย ไม่เหลือร่องรอยแล้ว กรมศิลปากรจึงได้กำหนดขึ้นทะเบียนศาลาริมทาง 2 แห่ง เพื่อเป็นอนุสรณ์การเสด็จคือ ศาลาแปดเหลี่ยมที่น้ำตกโตนน้อย และศาลาธารหทัยสำราญ ที่น้ำตกโตนใหญ่ (ศาาธารหทัยสำราญ ปัจจุบันมีสภาพผุพังและรกร้าง) โดยทั้งหมดตั้งอยู่ภายในพื้นที่ป่าไม้ของสวนพฤกษศาสตร์เขาช่อง และสถานีพัฒนาและส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่าเขาช่อง จังหวัดตรัง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาบรรทัด ลักษณะพื้นที่โดยทั่วไปเป็นที่ราบริมลำธาร และเนินเขาเล็ก ๆ ที่ขนาบด้วยภูเขาสูงชัน ความสูงจากระดับน้ำทะเล 100–800 เมตร  สภาพสังคมพืชเป็นป่าดิบชื้น (Tropical rain forest)

ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

ทางน้ำ

คลองโดนน้ำปลิว, แม่น้ำตรัง

สภาพธรณีวิทยา

สวนพฤกษศาสตร์เขาช่อง เป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาบรรทัด เทือกเขาที่มีหินอัคนียุคไทรแอสซิกเป็นองค์ประกอบหลัก แต่บริเวณที่ตั้งของโบรณสถาน ตั้งอยู่บนธรณีสัณฐานประเภทหินดินดาน ในกลุ่มหินแก่งกระจาน (กรมทรัพยากรธรณี 2550)

ยุคทางโบราณคดี

สมัย/วัฒนธรรม

อายุทางโบราณคดี

ประวัติการศึกษา

ประเภทของแหล่งโบราณคดี

สาระสำคัญทางโบราณคดี

เป็นเรือนรับรองที่พระยารัษฎานุประดิษฐ์ มหิศรภักดี (คอซิมบี้ ณ ระนอง) สมุหเทศาภิบาลมณฑลภูเก็ต สร้างขึ้นเพื่อรับเสด็จสมเด็จพระบรมโอสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ เมื่อ พ.ศ. 2452 สำหรับเป็นที่พักระหว่างทางไปสู่น้ำตก เดิมเรียกว่า "พลับพลาช่อง" ต่อมาได้รับพระราชทานชื่อ "ตำหนักโปร่งหฤทัย" ในครั้งนั้น ลักษณะเป็นอาคารไม้ ทรงสี่เหลี่ยม มีมุขหลักยื่นที่ด้านหน้าทั้ง 2 ข้าง

ต่อมาเมื่อพระองค์เสด็จขึ้นครองราชย์เป็นพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ก็ได้เสด็จมาประทับแรมที่ตำหนักโปร่งหฤทัยอีกครั้งหนึ่งในปี พ.ศ.2458

สถานที่แห่งนี้ยังเคยได้รับเสด็จพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ในคราวเสด็จพระราชดำเนินเลียบมณฑลภูเก็ตเมื่อปี พ.ศ. 2471 อีกด้วย

ในช่วงที่กรมศิลปากรสำรวจขึ้นทะเบียนตำหนักโปร่งหฤทัยเป็นโบราณสถานนั้น ตัวตำหนักได้ปรักหักพังไปหมดแล้ว จึงได้กำหนดขึ้นทะเบียนศาลาริมทาง 2 แห่ง เพื่อเป็นอนุสรณ์การเสด็จคือ ศาลาแปดเหลี่ยมที่น้ำตกโตนน้อย และศาลา(พลับพลา)ธารหทัยสำราญ ที่น้ำตกโตนใหญ่ (ศาลาธารหทัยสำราญ ปัจจุบันมีสภาพผุพังและรกร้าง)

ผู้เรียบเรียงข้อมูล-ผู้ดูแลฐานข้อมูล

บรรณานุกรม

กรมทรัพยากรธรณี. การจําแนกเขตเพื่อการจดการด้านธรณีวิทยาและทรัพยากรธรณี จังหวัดตรัง. กรุงเทพฯ : กรมทรัพยากรธรณี, 2550.

ข่าวที่เกี่ยวข้อง