อภิธานศัพท์


| | ฃ | | ฅ | ฆ | | | | | | ฌ | ญ | ฎ | ฏ | ฐ | | ฒ | ณ | | | | | | | | | | | | | | | | | ฤ | | ฦ | | | ษ | | | ฬ | | | ทั้งหมด

แสดง 61 ถึง 80 จาก 193 ผลลัพธ์

เทอราคอตตา

terracotta, terra cotta, terra-cotta

(1) บางครั้งเรียก เครื่องดินเผา เป็นการแบ่งประเภทเครื่องปั้นดินเผาตามอุณหภูมิการเผาและเนื้อดิน ใช้เรียกวัตถุดินเผาที่เผาด้วยอุณหภูมิต่ำกว่า 1,000 องศาเซลเซียส เผาแ

... อ่านเพิ่มเติม

ธรณีกาล

geologic time scale


(1) ลำดับอายุทางธรณีวิทยา เริ่มตั้งแต่กำเนิดโลกราว 4,500 ล้านปีมาแล้ว ประกอบด้วย บรมยุค (eon) มหายุค (era) ยุค (period) และสมัย (epoch)

ปัจจุบันอยู่ใน บรมยุคฟาเนอโรโซอิก (Phanero

... อ่านเพิ่มเติม

ธรณีวิทยาทางโบราณคดี

geoarchaeology

เป็นการประยุกต์ใช้องค์ความรู้ทางธรณีวิทยาด้านต่างๆ โดยเฉพาะภูมิศาสตร์ (geography) ธรณีวิทยา (geology) และโลกศาสตร์หรือวิทยาศาสตร์โลก (earth sciences) รวมถึงปฐพีวิทยา (soil science) เข้า

... อ่านเพิ่มเติม

ธรรมเจดีย์

(dharma stupa, stupa of sacred writings of a religion, doctrinal shrine)

(1) พระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า หรือคัมภีร์ในพระพุทธศาสนา เช่น พระไตรปิฎก เป็นต้น

(2) เจดีย์ที่บรรจุพระธรรมที่มักจารลงบนใบลา

... อ่านเพิ่มเติม

ธาตุเจดีย์

Relic stupa

เดิมหมายถึง เจดีย์ที่บรรจุพระบรมธาตุของพระพุทธเจ้า ต่อมาหมายรวมถึงเจดีย์ที่บรรจุพระอัฐิธาตุของพระมหาจักรพรรดิ์ และพระมหากษัตริย์

อ่านเพิ่มเติม

นภศูล

hollow spear of the sky

(1) ส่วนยอดสุดของปราสาทและปรางค์ ทำด้วยโลหะเป็นรูปปลายแหลมหลายแฉก มาจากคำว่า “นภ” แปลว่า ท้องฟ้า และ “ศูล” แปลว่า เหล็กแหลม โดยเรียกจากลักษณะที่เป็นยอดชี้ขึ้นสู่ฟ้า คำนี้มีใช้อ

... อ่านเพิ่มเติม

น้ำเคลือบ

(slip)

น้ำยาที่ใช้เคลือบผิวภาชนะ (หรือวัตถุดินเผาอื่นๆ) โดยเป็นน้ำยาที่มีความเหนียวมากในอุณหภูมิปกติ จึงไม่เกิดรูปผลึกขึ้น มีส่วนประกอบเช่นเดียวกับเนื้อดินที่ใช้ปั้นภาชนะ คือ ซิลิกา (silica) และอลูมิน

... อ่านเพิ่มเติม

นิเวศวัตถุ

(ecofact)

เป็นหลักฐานทางโบราณคดีประเภทหนึ่ง ซึ่งเป็นวัตถุที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่มีความเกี่ยวข้องกับมนุษย์ หรือมนุษย์ในอดีตนำมาใช้ประโยชน์

อ่านเพิ่มเติม

บฏ

fabric, textile, cloth, banner

ผืนผ้า ผ้าทอ [ดูเพิ่มเติมใน พระบฏ]

อ่านเพิ่มเติม

บริบททางโบราณคดี

(archaeological context)

บริบททางโบราณคดี คือ สิ่งที่เกิดขึ้นในอดีต ที่เกี่ยวข้องกับตำแหน่ง เวลา และสถานที่ ซึ่งมีผลและเกี่ยวข้องกับหลักฐานทางโบราณคดีนั้นๆ

ลักษณะของบริบททางโบราณคดี สามารถแบ่งได้เป็น

... อ่านเพิ่มเติม

บริโภคเจดีย์

(commemorative stupa)

(1) สถานที่เกี่ยวเนื่องกับเหตุการณ์สำคัญในพุทธประวัติ เช่น สถานที่ประสูติ ตรัสรู้ แสดงปฐมเทศนา และปรินิพพาน เป็นต้น

(2) สถานที่ที่พระพุทธองค์ทรงอนุญาตให้เหล่าสาวกใช้ปลงธรรม เพื่อ

... อ่านเพิ่มเติม

บ้านมีไฟ

(1) สิ่งก่อสร้างที่กล่าวถึงในจารึกปราสาทพระขรรค์ ประเทศกัมพูชา เชื่อกันว่าเป็นจุดที่พักคนเดินทาง ปัจจุบันเหลือร่องรอยเพียงอาคารที่มีลักษณะเป็นอาคารเดี่ยว หันหน้าไปทางทิศตะวันออก สร้างด้วยศิลาแลงหรือหิ

... อ่านเพิ่มเติม

บูรณะ, บุรณะ

restoration, restore

(1) การซ่อมแซมโบราณสถานเพื่อฟื้นฟูรูปแบบหรือลักษณะเดิมของโบราณสถานนั้น โดยคำนึงถึงวัสดุ เทคนิค ฝีมือช่าง และสถานที่ดั้งเดิม รวมทั้งหลักฐานทางโบราณคดีและหลักฐานอื่นๆ ในกรณีที่จำเป็

... อ่านเพิ่มเติม

เบี้ยดินเผา

clay counter, clay roundle

โบราณวัตถุที่มีลักษณะเป็นแผ่นดินเผาลักษณะกลมแบนขนาดเล็ก อาจทำมาจากเศษภาชนะดินเผามาตกแต่งให้กลม มีทั้งแบบที่มีลวดลายและไม่มีลวดลาย ยังไม่ทราบประโยชน์ใช้สอยหรือหน้าที่การใช้งา

... อ่านเพิ่มเติม

โบราณคดี

Archaeology, Archeology

(1) วิชาที่ว่าด้วยการศึกษาเรื่องราวและพฤติกรรมของมนุษย์ในอดีต โดยศึกษาจากหลักฐานต่างๆที่พบบนดิน ใต้ดิน และใต้น้ำ ได้แก่ โบราณวัตถุ และโบราณสถาน แล้วนำหลักฐานเหล่านี้มาวิเคราะห์

... อ่านเพิ่มเติม

โบราณคดีชาติพันธุ์วิทยา

ethnoarchaeology

(1) แนวทางการศึกษาที่ผสมผสานระหว่างแนวคิดทางชาติพันธุ์วรรณาและแนวคิดทางโบราณคดี มีจุดมุ่งหมายหลักในการทำความเข้าใจพฤติกรรมมนุษย์ โดยใช้วิธีการศึกษาทางโบราณคดี ศึกษาสังคม วัฒนธรรมในปัจ

... อ่านเพิ่มเติม

โบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์

prehistoric archaeology

สาขาวิชาแขนงหนึ่งของวิชาโบราณคดี ซึ่งศึกษาเกี่ยวกับเรื่องราวของมนุษย์ในสังคมที่ยังไม่มีตัวอักษรใช้ โบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ครอบคลุมช่วงระยะเวลาตั้งแต่เริ่มมีมนุษย์ (ประมาณ

... อ่านเพิ่มเติม